ความดันโลหิตต่ำในเด็ก อันตรายหรือไม่? มีสาเหตุมาจากอะไร?

ความดันโลหิตต่ำในเด็ก นั้นเป็นเรื่องที่คุณพ่อคุณแม่จะต้องระวังให้เป็นอย่างดี เพราะว่าผลข้างเคียงของการเกิดความดันโลหิตต่ำนั้นอาจส่งผลอันตรายต่อบุตรหลานของคุณได้ มาดูกันดีกว่าค่ะว่า ความดันโลหิตต่ำในเด็ก นั้นเป็นอันตรายกับพวกเขาอย่างไร และสามารถรักษาได้อย่างไรบ้าง

ความดันโลหิตต่ำคืออะไร?

ความดันโลหิตต่ำ คือการที่ความดันโลหิตในร่างกายของเรามีค่าที่ต่ำกว่าปกติ หลายคนอาจคิดว่าความดันโลหิตต่ำนั้นดีกว่าอาการความดันโลหิตสูง แต่ในบางสถานการณ์นั้นความดันโลหิตต่ำนั้นเป็นอันตราย และส่งผลกระทบต่อร่างกายของเด็ก ๆ มากกว่า หากเด็ก ๆ มีความดันโลหิตที่ต่ำนั้นแสดงว่าค่าที่อ่านได้จากความดันซิสโตลี (systolic) นั้นต่ำกว่า 90 มิลลิเมตรปรอท และระดับความดันไดแอสโตลี ต่ำกว่า 60 มิลลิเมตรปรอท

สาเหตุของความดันโลหิตต่ำคืออะไร?

การที่ความดันโลหิตของเด็ก ๆ จะมีค่าที่ต่ำลงนั้นมีสาเหตุมาจากปัจจัยหลายอย่าง ซึ่งอาจมาจากปัจจัยภายนอก และภายในร่างกายของเด็ก ๆ เอง โดยสาเหตุของความดันโลหิตต่ำในเด็กมีดังต่อไปนี้

• การลุกขึ้นหลังจากที่เด็ก ๆ นั่งอยู่ หรือนอนราบอยู่กับพื้นอย่างรวดเร็ว ซึ่งการกระทำดังกล่าวจะทำให้ความดันโลหิตนั้นลดลงอย่างรวดเร็ว หรือที่เรียกว่า ภาวะความดันโลหิตต่ำเมื่อมีการเปลี่ยนท่า (orthostatic hypotension)

• ดื่มน้ำไม่เพียงพอ หรือเกิดภาวะขาดน้ำ เมื่อร่างกายสูญเสียน้ำมากเกินไปจะทำให้เกิดภาวะขาดน้ำ ความดันโลหิตต่ำเป็นอาการหนึ่งของภาวะขาดน้ำที่อาจส่งผลเล็กน้อยไปจนถึงอาการที่รุนแรง

• ยารักษาโรค เช่น ยารักษาโรคความดันโลหิตสูง หรือยารักษาโรคหัวใจ และอื่น ๆ

• ปัญหาด้านสุขภาพของเด็ก ๆ อาทิ โรคไทรอยด์ การติดเชื้ออย่างรุนแรง หรือเลือดออกในลำไส้

• การบาดเจ็บ อย่างเช่น เลือดออกเป็นจำนวนมาก หรือเกิดแผลไฟไหม้แบบรุนแรง

• โรคโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก ความดันโลหิตต่ำเป็นหนึ่งในหลาย ๆ อาการของภาวะโลหิตจางตากการขาดธาตุเหล็กในเด็ก

• ปัญหาด้านสุขภาพหัวใจ ความดันโลหิตต่ำอาจเป็นสัญญาณของภาวะหัวใจล้มเหลว หรือปัญหาอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับหัวใจของเด็ก และอาการอื่น ๆ อาทิ หายใจลำบาก เหงื่อออกมาก เป็นต้น

• ภาวะขาดสารอาหาร และปัญหาเรื่องการเผาผลาญพลังงานของร่างกาย สารอาหารที่จำเป็นที่ถ้าหากมีการขาดไปก็อาจส่งผลต่อร่างกายของเด็ก ๆ ได้ อาทิ กรดโฟลิก และวิตามินบี 12 อาจทำให้เกิดความดันโลหิตต่ำได้

• ความเครียดทางร่างกาย การยืน หรือนั่งนานเกินไป การตากแดดเป็นเวลานาน การออกกำลังกายอย่างหนัก และการพบเจอเหตุการณ์ที่ตึงเครียดทางอารมณ์ อาจทำให้ความดันโลหิตต่ำได้เช่นกัน

ความดันโลหิตต่ำในเด็ก กับผู้ใหญ่แตกต่างกันอย่างไร

ทารก เด็กวันเตาะแตะ และเด็กที่กำลังเข้าสู่ช่วงของวัยรุ่นนั้นมักมีความดันโลหิตที่ต่ำกว่าผู้ใหญ่ หรือวัยกำลังเจริญพันธุ์ ซึ่งในแต่วัยนั้นก็มีเกณฑ์เป็นของตัวเอง แต่ไม่ตายตัวมากนัก หากคุณต้องการทราบว่าสุขภาพของพวกเขาเป็นอย่างไร สิ่งที่คุณต้องคำนึงถึงนั่นคือ

• อายุของเด็ก

• เพศ

• ส่วนสูง และน้ำหนัก

ความดันโลหิตต่ำในเด็ก จะมีอาการอย่างไรบ้าง

อย่างที่ทราบกันเป็นอย่างดีว่าโรคความดันโลหิตต่ำนั้นเป็นอันตรายต่อเด็ก ๆ แล้วผู้ปกครองอย่างเราทราบได้อย่างไรว่าเด็ก ๆ นั้นกำลังอยู่ในภาวะความดันโลหิตต่ำหรือไม่ มาดูกันดีกว่าหากเด็ก ๆ มีความดันโลหิตต่ำจะเกิดอาการใดบ้าง

• เวียนศีรษะ หน้ามืด

• รู้สึกไม่สบายท้อง หรืออาเจียน

• รู้สึกกระหายน้ำมากกว่าปกติ

• สายตาพร่ามัว

• รู้สึกอ่อนแอ

• มึนงง

• เหนื่อยล้า

• ร่างกายเย็นชืด

• หายใจเร็ว

แน่ใจได้อย่างไรว่าอาการที่เกิดขึ้นคือความดันโลหิตต่ำ?

บ่อยครั้งที่คุณอาจมีความดันโลหิตต่ำโดยที่ไม่รู้ตัว และจะทราบก็ต่อเมื่อเข้าพบแพทย์แล้ว ดังนั้นหากคุณไม่แน่ใจอาการที่เกิดขึ้นกับเด็ก ๆ นั้นคืออะไรควรพาพวกเขาไปพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยโรคทันทีก่อนที่เด็ก ๆ จะกลายเป็นโรคร้ายแรงชนิดอื่น ๆ โดยเมื่อคุณพาเด็ก ๆ ไปพบแพทย์แล้วนั้น แพทย์อาจสอบถามถึงอาการ และประวัติการรักษา หรือการใช้ยาต่าง ๆ ที่เคยใช้มาทั้งหมด และทำการตรวจร่างกาย ซึ่งการตรวจต่าง ๆ เหล่านี้อาจพบได้ว่าลูกของคุณนั้นมีปัญหาด้านสุขภาพอื่น ๆ ที่อาจทำให้เกิดความดันโลหิตต่ำนั่นเอง

ความดันโลหิตต่ำในเด็ก รักษาได้หรือไม่?

หากการเกิดความดันโลหิตต่ำของเด็ก ๆ ไม่ได้มีสาเหตุมาจากปัญหาด้านสุขภาพอื่น ๆ หรือการเกิดความดันโลหิตต่ำแบบกะทันหันนั้นคุณก็สามารถช่วยพวกเขาได้เองจากที่บ้าน แต่การรักษานี้ก็ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ และสาเหตุของการเกิดอาการด้วย โดยสามารถทำได้ดังต่อไปนี้

• เติมเกลือลงในอาหารมากขึ้น หรือการดื่มน้ำเกลือแร่ ทำให้ร่างกายของเด็ก ๆ ได้รับโซเดียมจำนวนหนึ่งเข้าสู่ร่างกาย เพื่อบรรเทาอาการ และช่วยเพิ่มความดันโลหิตให้สูงมากขึ้น

• หากเด็ก ๆ ได้รับการจ่ายยาสำหรับลดความดันโลหิตให้หยุดใช้ในทันที และหลังจากมีอาการที่ดีขึ้นควรเข้าปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับผลกระทบของยา ซึ่งอาจต้องมีการเปลี่ยนตัวยาให้มีความเข้มข้นน้อยลง สำหรับเด็กที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง

• ทานยาที่แพทย์จ่ายมาให้ หากคุณพาเด็ก ๆ ไปพบแพทย์และได้รับยามาทาน เมื่อเด็ก ๆ เกิดอาการอีกครั้งคุณควรให้ยารักษาแก่เด็ก ๆ เพื่อบรรเทาอาการที่เกิดขึ้น

เคล็ดลับ สำหรับการดูแลเด็กที่มีความดันโลหิตต่ำ

กิจกรรม หรืออาหารการกินประจำวันของเด็ก ๆ ที่คุณเองก็สามารถทำร่วมกับเด็ก ๆ ได้ ที่จะสามารถช่วยให้พวกเขาห่างไกลจากความดันโลหิตต่ำในเด็ก หรือสามารถจัดการ และช่วยฟื้นฟูความดันโลหิตของเด็ก ๆ ให้กลับมาเป็นปกติได้ ซึ่งกิจกรรมเหล่านั้นมีอะไรบ้าง ไปดูกัน

• อาหารที่มีโซเดียม สามารถช่วยในการรักษาความดันโลหิตได้ ซึ่งอาหารเหล่านี้ก็มักเป็นสิ่งที่เด็ก ๆ หลายคนอาจชอบทานกันอยู่แล้ว อาทิ ของว่างรสเผ็ด เนื้อหมัก ชีส ขนมถุง และขนมปัง เป็นต้น ซึ่งการทานอาหารประเภทนี้คุณจะต้องระวังเป็นพิเศษ เพราะหากทานในปริมาณมากจนเกินไปก็อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพของพวกเขาได้ ทางที่ดีที่สุดคุณควรปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับโภชนาการที่เหมาะสมสำหรับเด็ก ๆ กับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญก่อนจะดีที่สุด

• การรับประทานอาหารที่สามารถช่วยเรื่องความดันโลหิตได้ ซึ่งเป็นการรับประทานจำพวกผัก ผลไม้ และถั่ว ซึ่งถือเป็นสุดยอดอาหารที่อุดมไปด้วยกรดโฟลิก และวิตามินบี 12 ที่มีส่วนช่วยเรื่องความดันโลหิตได้

• การดื่มน้ำอย่างเพียงพอ เด็ก ๆ ควรดื่มน้ำอย่างน้อย 8 แก้วต่อวัน หรือมากกว่าหากต้องอยู่กลางแจ้ง หรือในที่ร้อนอบอ้าวเป็นเวลานาน ซึ่งการดื่มน้ำอย่างเพียงพอนั้นสามารถช่วยป้องกันภาวะขาดน้ำได้

• สอนพวกเขาเรื่องความพอดีในการใช้กำลัง ในบางครั้งที่เด็ก ๆ อยู่ในวัยกำลังซนมักจะวิ่งเล่นด้วยความรวดเร็ว หรือแม้แต่การขยับร่างกายเร็วจนเกินไป รวมถึงการเล่นกลางแจ้งเป็นเวลานาน ก็ส่งผลต่อความดันโลหิตของพวกเขาได้

• ดูแลพวกเขาให้เติบโตตามเกณฑ์ สิ่งที่สำคัญที่สุดคือลูกของคุณจะต้องมีน้ำหนักที่เหมาะสมกับวัยของเขา หากพวกเขามีน้ำหนักที่น้อยจนเกินไปอาจส่งผลทำให้มีความดันโลหิตที่ต่ำได้ แต่ถ้าหากพวกเขามีน้ำหนักที่มากเกินการเกณฑ์นั้นจะส่งผลทำให้พวกเขาสามารถเป็นได้หลายโรค อาทิ ความดันโลหิตสูง เบาหวานในเด็ก และโรคอ้วน เป็นต้น

เป็นอย่างไรกันบ้างคำสำหรับความดันโลหิตต่ำในเด็ก เป็นเรื่องที่ใกล้ตัวของเรามาก ๆ เลย เพราะอาการที่มีการแสดงออกมานั้นเหมือนจะเป็นเรื่องที่ปกติทั่วไปที่พบในเด็ก ๆ แต่ก็อย่าชะล่าใจเกินไปนะคะ เพราะความดันโลหิตต่ำนั้นอาจนำไปสู่ปัญหาด้านสุขภาพอื่น ๆ ดังนั้นหากเด็ก ๆ มีอาการหรือเริ่มเปลี่ยนแปลงไป ให้รีบพาพวกเขาไปพบแพทย์ในทันทีนะคะ